Otuz ikinci Osmanlı padişahı ( 1830 - 1876 ) İkinci Mahmut'un oğludur. Annesi Pertevniyal sultandır.
Babası öldüğü zaman 10 yaşında idi. Şehzadeliğinde oldukça serbest
yaşadı. Fakat iyi bir öğrenim görmedi. Kendisine bir batı dili öğretilmedi. Devlet işlerinden oldukça uzak tutuldu. Abdülaziz, padişahı kuşkulandırmamak için, avlanmak, hayvan beslemek ve spor yapmakla vakit geçirdi. Sağlıklı ve gösterişli birisiydi. Halk kendisini seviyordu. Ağabeyi Abdülmecit'in ölümü üzerine 31 yaşında hükümdar oldu. (1861)
Abdülaziz, Tanzimat ve Islahat fermanlarıyla girişlen yenilik hareketlerinin sürdürüleceğini, mali durumun düzeltilmesine çalışılacağını, saray giderlerinin azaltılacağını, ordu ve donanmaya önem verileceğini açıkladı. İlk iş olarak gereksiz yere saraydan yüksek maaş alan memurları attırdı. Siyasi mahkumlar için genel af ilan etti. Rüşvet alanları, yolsuzluk yapanları mahkemeye vererek cezalandırdı. Ayrcı tek kadınla yaşanacağını ilan etti. Bütün bunlar gelecek için parlak bir umut veriyordu. Fakat çok geçmeden
mali durum giderek bozulmaya başladı. Yeni bir donanma kurulması giderlerin daha çok artmasına yol açtı. Saray halkının sayısı 5500 kişiye çıktı. Saray ve köşklerin giderleri arttı. Devletin borçları 25 Milyondan 250 Milyona yükseldi. Bu ağır borçlanmada siyasal olaylarda etkili oluyordu.
Abdülaziz, İmparatorluğun çeşitli yerlerinde çıkan iç karışıklar ve ayaklanmalarla uğraşmak zorunda kaldı. Bağımsız olmak için ayaklanmalar çıkaran Karadağlılar yenilgiye uğratıldı (1862).
Abdülaziz'in 1871 yılına kadar süren hükümdarlığı sırasında , devlet yönetiminde, Ali Paşa ve Fuat Paşa etkili oldular. Bunlar Tanzimatın en tanınmış kişilerindendir. Bir çok kez sadrazamlığa getirilmişlerdir.
